Autorzy:
1) Mgr mikrobiologii, technik weterynarii, zoopsycholog spec. koty – Adrianna Iwan
2) Dr n. med. Paweł Szewczyk (redakcja)
Astaksantyna jest nietoksycznym i rozpuszczalnym w tłuszczach karotenoidem ksantofilowym o właściwościach przeciwutleniających, który nie jest syntetyzowany w organizmach zwierzęcych.
Wykazano, że substancja ta ma większą aktywność w porównaniu z α- karotenem, β -karotenem i luteiną, wykazuje silne zdolności reagowania z reaktywnymi formami tlenu i azotu. Przypuszcza się, że astaksantyna działa plejotropowo (wywiera wpływ na cały organizm).
Charakteryzuje się swobodnym i szybkim przekraczaniem bariery krew– mózg, ze względu na co upatruje się potencjału jej wykorzystywania w profilaktyce i wspomaganiu leczenia zaburzeń neurologicznych.
Uważana jest za substancję bezpieczną. Badania nie wykazały istotnych działań niepożądanych nawet w przypadku zastosowania wyższych dawek. Wykazano, że podawanie zwierzętom jednorazowych dawek astaksantyny kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt razy większych niż w badaniach z udziałem ludzi, sięgające 12 g/kg masy ciała, nie wykazały negatywnego wpływu tak dużej ilości astaksantynyna na ich zdrowie. Ponadto nadmiar tego związku nie kumuluje się w organizmie i jest stosunkowo szybko usuwany z organizmu (średni okres półtrwania wynosi 52 h).
Dotychczasowe badania udokumentowały, że astaksantyna wykazuje pozytywne efekty zdrowotne, np. poprzez modulowanie poziomu stanu zapalnego i wpływ przeciwutleniający. Astaksantyna zyskała szczególne zainteresowanie jako substancja mająca zastosowanie w ograniczaniu poziomu stresu oksydacyjnego i stanu zapalnego w przebiegu otyłości. Wykazano, że suplementacja astaksantyną przez 6 tygodni u psów zdrowych i przez 8 tygodni u psów otyłych w dawce 0,3 mg/kg masy ciała/dzień poprawiła funkcje wątroby i funkcje antyoksydacyjne (wykonano analizę stężeń.
U psów otyłych zaobserwowano znaczącą poprawę stężenia aminotransferazy alaninowej i triglicerydów oraz dehydorgenazy mleczanowej i dialdehydu malonowego. W przypadku psów zdrowych suplementacja astaksantyną także spowodowała obniżenie stężenia triglicerydów i dialdehydumalonowego. Sugeruje się więc, że astaksantyna przyczynia się do poprawy metabolizmu lipidów.
Suplementacja astaksantyną wydaje się być skuteczna w kontrolowaniu masy ciała ze względu na możliwość obniżania przez nią poziomu glukozy cholesterolu, jednak konieczne są dalsze badania w tym kierunku, przede wszystkim celem określenia skutecznych dawek i poznania dokładnych mechanizmów działania astaksantyny. Podkreślić należy, że w zapobieganiu otyłości u zwierząt podstawę niezmiennie stanowią prawidłowa dieta i aktywność fizyczna.
Wykazano także, że astaksantyna może odgrywać rolę w modulowaniu odpowiedzi immunologicznej u psów i kotów, poprzez zwiększanie odpowiedzi komórkowej i hormonalnej. Badania z udziałem psów wykazały, że astaksantyna wzmacniała reakcję nadwrażliwości typu opóźnionego w odpowiedzi na szczepionkę, a także zwiększała stężenie IgG oraz IgM i populacji komórek B.
Ponadto wykazano przeciwnowotworowy potencjał astaksantyny. W badaniach, które przeprowadzono na liniach psich komórek kostniakomięsaka (złośliwy nowotwór tkanki kostnej), dowiedziono, że astaksantyna hamuje proliferację (namnażanie się) komórek nowotworowych. W jej immunomodulujących właściwościach pokłada się duże nadzieje.
Astaksantyna znajduje szerokie zastosowanie w produkcji suplementów diety, których celem ma być wsparcie funkcji układu odpornościowego poprzez działanie przeciwutleniające. Jej właściwości ochronne sugerują wprowadzenie tej substancji do diety psów i kotów może być uzasadnione.
Gdzie szukać astaksantyny?
Naturalnym i prawdopodobnie najbogatszym źródłem astaksantyny są algi z gatunku Haematococcus pluvialis. Innym źródłem astaksantyny są: algi Chlorella zofingensis, a także drożdże Xanthophylomyces dendrorhous. W naturze algi te są spożywane przez łososie, krewetki i inne organizmy morskie. To właśnie astaksantyna nadaje charakterystyczne czerwono -różowe zabarwienie tkankom ryb takich jak pstrąg czy łosoś. Stosowana jest także jako dodatek do pasz dla ryb. W żywieniu i suplementacji zwierząt astaksantyny warto szukać w oleju i mączce z kryla – stanowią one szeroko dostępne i bogate źródło tego karotenoidu.
ZAPAMIĘTAJ!
Pomimo, że astaksantyna jest uznawana za substancję bezpieczną, to niektóre zwierzęta może uczulać produkt będący jej źródłem. Należy mieć na uwadze taką możliwość i jak w przypadku wprowadzania jakiegokolwiek nowego elementu jadłospisu – zachować ostrożność.
