CBD u zwierząt towarzyszących – kociaków i psiaków.

Autorzy:
1) mgr mikrobiologii, technik weterynarii, zoopsycholog spec. koty –  Adrianna Iwan
2) mgr dietetyk Paweł Szewczyk (redakcja)

CBD znalazł zastosowanie w wielu schorzeniach, jednak czy faktycznie jego szerokie działanie jest potwierdzone badaniami?

W organizmie ssaków opisano dość dobrze 2 typy receptorów kannabinoidowych – CB1 i CB2. Receptory CB znajdują się w wielu miejscach organizmu. CB1 domują w ośrodkowym układzie nerwowym. Receptor ten hamuje wydzielanie różnych neurotransmiterów. Jego pobudzenie powoduje zmniejszenie odczuwania bólu, hamowanie wymiotów. CB2 dominuje poza OUN i jest silnie związany z układem immunologicznym. Pobudzenie CB2 obwodowego przyczynia się do zmniejszenia bólu związanego z zapaleniem oraz ograniczeniem procesów zapalnych. Z kolei pobudzenie CB2 ośrodkowego zmniejsza odczuwanie bólu, wzmacnia procesy neuroprotekcyjne, może także ograniczać aktywność ogniska padaczkowego oraz działać przeciwlękowo.

Jak to odnosi się do CBD?

Uważa się, że kannabinoidy wykazują farmakologiczne działanie, oddziałując na te receptory. Mechanizm działania CBD oparty jest o układ endokannabinoidowy, a właściwie o powinowactwo do receptorów CB1 i CB2. Działanie kannabidiolu na receptory CB nie jest jednak jednoznaczne. Warto zwrócić uwagę na działanie kannabidiolu na inne receptory. Trzeba zaznaczyć, że metabolizm kannabidiolu oparty jest na układzie cytochromu P450 w wątrobie, istnieje więc ryzyko kompetencyjnego działania leków, ale nie zostało to jeszcze gruntownie zbadane.

➡️ Naukowcy podkreślają, że badania trwają zbyt krótko, aby określić, czy parametry krwi nie ulegają żadnej zmianie na przestrzeni czasu. Po zastosowaniu CBD zaobserwowano wzrost fosfatazy zasadowej u niektórych pacjentów weterynaryjnych. Jednak mogło to wynikać z zanieczyszczenia preparatu THC.

➡️Preparaty z CBD ogólnie uznawane są za bezpieczne ze względu na niską toksyczność, ale u niektórych pacjentów obserwuje się objawy ze strony układu pokarmowego, jak biegunki, wymioty, brak apetytu. O ile kilkutygodniowa terapia faktycznie pomaga łagodzić niektóre schorzenia, o tyle nie wiadomo, co z terapią długotrwałą. Do tej pory nie poznano ogólnoustrojowych skutków długotrwałej terapii z użyciem CBD.

➡️Kolejnym problemem jest brak wystarczającej ilości danych o zależności dawka – efekt, przekłada się to na niemożność jasnego ustalenia w jakiej dawce kannabidiol miałby wywołać dany efekt w przypadku konkretnych schorzeń. Dane pochodzące z opublikowanych prac charakteryzują się przeciętną jakością.

W eksperymentach nie zawsze rekrutowana jest odpowiednio liczna grupa kontrolna (lub nie stosuje się jej zupełnie), a niektóre z nich opierają się wyłączę o pracę z użyciem modeli chorób (badania in vitro).

➡️Najmniej wątpliwości budzi działanie przeciwlękowe i przeciwbólowe po zastosowaniu czystego CBD, ponieważ jest ono najlepiej udokumentowane u zwierząt laboratoryjnych. Brak odpowiednich badań naukowych i testów klinicznych w przypadku innych zastosowań przyczynia się do ograniczenia możliwości racjonalnego użycia.

➡️Nie ma też jasno określonej zależności dawka – efekt, przez co trudno uzyskać efekt terapeutyczny. Bardzo dużo mówi się o CBD w przypadku padaczek idiopatycznych u psów.

➡️Doniesienia naukowe pokazują, że faktycznie preparat pomaga ograniczyć liczbę napadów drgawkowych, ale skuteczność CBD w leczeniu padaczek jest póki co niejasna.

Ważne jest, aby preparat w składzie nie posiadał THC, ponieważ można uzyskać efekt odwrotny do zamierzonego.

Badacze z Colorade StateUnivertisty dowiedli, że stosowanie kannabidiolu w dawce 2,5 mg/kg m.c. dwa razy dziennie zredukowało występowanie drgawek o 40%.

➡️W ostatnim czasie badacze zajęli się także analizą CBD pod kątem hamowania procesów nowotworzenia.

Obecnie bada się, czy kannabinoidy mogą indukować śmierć komórek nowotworowych oraz hamować angiogenezę.

Biodostępność CBD po doustnym podaniu zależy od składu pokarmu i postaci farmaceutycznej.

Wykazano w jednych badaniach, że CBD podany w postaci olejowego roztworu lepiej wchłania się z przewodu pokarmowego, niż ten podany w formie miękkich kapsułek. Trzeba także zaznaczyć, że istnieją przypuszczenia, że CBD jest skuteczniejszy w obecności odpowiednich kwasów tłuszczowych.

➡️ Okres półtrwania CBD u psa wynosi 4 (niektórzy badacze podają, że 3) do 7-9 godzin. Mimo ogólnych wątpliwości co do wpływu czystego CBD, jeśli chodzi o działanie przeciwzapalne i przeciwlękowe, to jest ono dość przekonujące.

Przemawia za tym fakt, że działanie czystego CBD w osteoarthritis jest wysoce prawdopodobne, ponieważ wykazano już, że pobudzenie receptora CB2 dało efekt przeciwzapalny oraz przeciwbólowy.

➡️ Do najpoważniejszych problemów w przypadku stosowania CBD możemy zaliczyć przede wszystkim stosowanie kannabidiolu w formie olejowej o nieznanym składzie oleju i stosunku poszczególnych kwasów tłuszczowych, terpenów, a także przyjmowanie produktów zawierających zanieczyszczenia, głównie pod postacią THC.

➡️ Na temat połączenia THC i CBD oraz jego skutecznego działania w różnych jednostkach chorobowych istnieje więcej dowodów jednak ryzyko powikłań i działań niepożądanych związanych ze stosowaniem THC w dawkach używanych w protokołach badań naukowych, a także zakaz wprowadzania na rynek polski produktów o istotnej zawartości THC, wydaje się przekreślać możliwości zastosowania takich połączeń w praktyce.

➡️➡️➡️ Podsumowując, u zwierząt towarzyszących można używać tylko produkty konopne, które nie zawierają THC ponad ustaloną prawem normę. Takim produktem jest właśnie CBD. Nie ma obecnie twardych dowodów w postaci kontrolowanych badań klinicznych, które potwierdziłyby, że czysty CBD stosowany u psów i kotów wywołuje pożądane efekty. Znany jest mechanizm działania CBD i na tej podstawie wnioskuje się, że efekty obserwowane u zwierząt laboratoryjnych mogą występować również u psów i kotów.

W przypadku psów więcej obserwacji dotyczy stosowania CBD w połączeniu z innymi substancjami aktywnymi biologicznie. Z obserwacji tych wynika, że takie połączenia są bardziej skuteczne w porównaniu z czystym CBD.

Obecnie rynek oferuje szeroki wybór produktów z CBD. Przed ich zakupem i zastosowaniem należy zwrócić uwagę na występowanie innych substancji w produkcie, a nie tylko na samą zawartość kannabidiolu. W przypadku zwierząt ważne, by w składzie nie znajdował się, np. ksylitol, który jest dla nich toksyczny. Olejki CBD powinny być stosowane ostrożnie, ponieważ ich produkcja i obrót nie podlegają wystarczającym regulacjom prawnym.  Preparaty CBD dają nadzieję na lepszą przyszłość pacjentów, ale potrzeba więcej rzetelnych badań nad działaniem kannabidiolu na organizm zwierząt towarzyszących.

 

Literatura:

1. Karlik W. 2020. Co lekarz weterynarii powinien wiedzieć o produktach z konopi. Magazyn Weterynaryjny; 2.

2. Marcinkowska A., Zatt M. 2022. Olejek CBD – ogólna charakterystyka oraz możliwości zastosowania w leczeniu pacjentów weterynaryjnych.  Weterynaria w praktyce; 3.