Ciemna strona żelaza – czym grozi nadmiar?

„Badamy Suplementy”, autor: Dietetyk Paweł Szewczyk

Ciemna strona żelaza – czym grozi nadmiar?

Często słyszy się o niedoborach żelaza, szczególnie wśród populacji płci pięknej i/lub sportowców dyscyplin wytrzymałościowych. Co jednak w sytuacji kiedy pod lupę weźmiemy antagonistyczną sytuację – nadmiar żelaza? Czy, jak zwykło się uważać, jest to stan w pełni bezpieczny i nienastręczający problemów? Otóż nie.

Nadkonsumpcja żelaza może m.in. zwiększać ryzyko sercowo-naczyniowe, istnieją także prace w których podkreśla się potencjalny wzrost ryzyka rozwoju raka przełyku i żołądka poprzez wysokie spożycie hemu i żelaza pochodzących z mięsa ^{1, 2}. W świetle badań ostatnich dekad można wnioskować, iż delikatne obniżenie statusu żelaza w ustroju może działać wręcz prewencyjnie przeciw rozwojowi schorzeń kardiologicznych³. Szczególną uwagę na poziom spożycia żelaza wraz z żywnością i suplementację tym metalem należy zwracać u pacjentów kardiologicznych².

Polska praca, porównująca spożycie żelaza przez mężczyzn w roku 1988 i 2009 udokumentowała, iż poziom spożycia uległ ograniczeniu (z 15,2 do 11,4mg/d)⁴, wciąż jednak przekracza on poziom zalecanego spożycia (10mg/d)⁵.

Warto również mieć na uwadze, iż niedokrwistość z niedoboru żelaza nie musi wcale wynikać z jego nieodpowiednio niskiej podaży wraz z dietą i/lub suplementami. Jedną z innych przyczyn może być np. nieodpowiednio dobrany program treningowy (nadmierne obciążenie psychofizyczne) lub zbyt mała/nieprawidłowa ilość/forma regeneracji – w efekcie przetrenowanie i nadmierny poziom stanu zapalnego w organizmie⁶. Stąd też – wskazane regularne badanie poziomu odżywienia żelazem (już sama morfologia wiele powie) i kontrolowanie jego spożycia wraz z dietą. Sięganie po suplementy z żelazami powinno mieć miejsce tylko w sytuacji konieczności – to nie przelewki.